مرکز تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
چکیده
ضایعات گل زعفران شامل گلبرگ، پرچم و خامه بوده که در مرحله جداسازی کلاله از گل زعفران ایجاد می شوند، حاوی مقادیر قابل ملاحظه‌ای ترکیبات با ارزشی همچون ترکیبات رنگی طبیعی و آنتی اکسیدانی هستند اما در حال حاضر بلااستفاده بوده و تنها به مصرف خوراک دام می‌رسند یا در محیط زیست رها می‌شوند. چنانچه بتوان از این ضایعات محصولات جانبی با ارزش افزوده از جمله انواع رنگ‌های خوراکی طبیعی و یا ترکیبات نگهدارنده تهیه نمود، علاوه بر جلوگیری از آلودگی محیط زیست، مواد تولید شده دارای ارزش افزوده بالاتری خواهند بود. به این منظور ابتدا ضایعات گل زعفران جمع آوری و در دمای 50 درجه سلسیوس خشک شوند و در جای خشک و خنک نگهداری شوند. استخراج رنگدانه‌های طبیعی و ترکیبات آنتی‌اکسیدانی با استفاده از روش استخراج با حلال انجام می‌شود. نمونه و حلال به مدت 24 ساعت همزده شود و سپس صاف و به روی صافی مجددا حلال تازه اضافه شده و تا 24 ساعت دیگر، همزده شود. زیر صافی تحت خلا خشک و در ظروف شیشه‌ای تیره رنگ در یخچال نگهداری شوند. ترکیبات ضایعات گل زعفران بواسطه داشتن مقادیر زیادی از ترکیبات آنتوسیانینی و کاروتنوئیدی دارای مواد رنگی طبیعی و ترکیبات دارای قدرت آنتی‌اکسیدانی بالایی هستند که می‌توانند در مواد غذایی و دارویی به عنوان مواد رنگ دهنده یا آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی کاربرد گسترده‌ای داشته باشند.
)