معرفی مناسب ترین طبقه ارتفاعی عملکرد کمی گیاه کلپوره (Teucrium polium) در مراتع کوهستانی فردوس

فاضلی کاخکی, سید فاضل; یاری, رضا; ثنایی, محمود

معرفی مناسب ترین طبقه ارتفاعی عملکرد کمی گیاه کلپوره (Teucrium polium) در مراتع کوهستانی فردوس

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسندگان

¹ مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران

² استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران.

³ دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد فردوس

چکیده

ارتفاع از سطح دریا علاوه بر تأثیرات برجسته‌ای که بر بسیاری از عوامل محیطی مانند فشار اتمسفر، دما، بارندگی، رطوبت خاک و سرعت باد دارد می‌تواند ویژگی‌های مورفولوژیک و عملکردی گیاه را نیز تحت تاثیر قرار دهد. لذا به منظور بررسی تاثیر ارتفاع از سطح دریا بر برخی از خصوصیات مورفولوژیکی گیاه کلپوره (Teucrium polium)، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در بوم-سازگان مرتعی شهرستان فردوس، روستای امرودکان در سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل ارتفاع از سطح دریا در 6 طبقه ارتفاعی: 1900-1950، 1950-2000، 2000-2020، 2020-2050، 2050-2100 و 2100-2150 متر بود. نتایج نشان داد که بیشترین درصد پوشش گیاهی در ارتفاع 1900-1950 و کمترین درصد پوشش گیاهی در ارتفاع 2100-2150 حاصل شد. بیشترین ارتفاع بوته در تیمار 2100-2150 به دست آمد که نسبت به تیمار کمترین ارتفاع از سطح دریا 40 درصد افزایش نشان داد و با افزایش ارتفاع از سطح دریا تراکم گیاه کلپوره کاهش یافت. در سطح ارتفاعی 1950-2000 به بالا متوسط قطر کوچک و بزرگ افزایش نشان داد. بیشترین متوسط قطر بزرگ بوته (34 سانتی متر) در ارتفاع 2100-2150 متر و کمترین آن در تیمار 1900-1950 با مقدار 25 سانتی‌متر حاصل شد. نتایج ضرایب همبستگی نشان داد که درصد پوشش گیاهی با تراکم همبستگی مثبت و معنی‌دار (r=0.989**) و با تراکم گیاه همبستگی منفی و معنی‌دار (r=-0.928**)داشت. به طور کلی استقرار و بقا هر گونه وابسته به یک دامنه ارتفاعی از سطح دریا است. در شرایط اکولوژیکی منطقه دامنه ارتفاعی 1900 تا 1950 بهترین رشد و عملکرد گیاه کلپوره حاصل شد.

کلیدواژه‌ها