1
بخش تحقیقات آفتکش ها؛ موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور
2
موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور
3
دانشیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
چکیده
تعداد 30 نمونه از کلاله (خشک) زعفران با اطلاعات دقیق از مناطق نمونه برداری و مزارع اطراف آنها از شهرستان های خراسان رضوی و جنوبی تهیه و در آزمایشگاه آنالیز شد. نتیجه آنالیز نمونه های ارسالی از صادر کنندگان بوسیله آزمایشگاههای معتبر اروپا نیز بررسی شد. با در نظر گرفتن حد مجاز تعداد زیادی از آفت کشها در اتحادیه اروپا (میزان10 میکروگرم/ کیلوگرم)، در 66 درصد نمونه ها کلرپیریفوس بالاتر از حد مجاز تشخیص داده شد. بخصوص این مسئله در منطقه قائنات به دلیل مجاورت با مزارع زرشک، عناب یا پسته مشهود بود. در مناطقی از جمله نیشابور که زعفران در مجاورت باغات وجود داشت باقیمانده کلرپیریفوس و برخی آفتکش ها بالاتر از حد مجاز (اتحادیه اروپا) تشخیص داده شد. در آنالیز نمونه های ارسالی توسط صادرکنندگان، کلرپیریفوس، سایپرمترین، پرمترین و تری فلورالین بالاتر از حد مجاز اتحادیه اروپا بود. انتقال تری فلورالین به دلیل پایداری بالا از خاک به کلاله صورت گرفته بود. تغییر حد مجاز آفتکش ها به عدد پیش فرض اتحادیه اروپا یکی از دلایل اخطارهای اخیر مبنی بر آلودگی های بیش از حد مجاز آفتکش ها در این محصول بوده است. سایپرمترین نیز در مناطقی که محصولاتی مانند بادام در اطراف مزارع وجود داشت مشاهده شد. که انتقال این حشره کش از طریق کودهای دامی به مزارع زعفران را اثبات می نماید. رعایت فاصله زعفران تا باغ ها، عدم سمپاشی در مجاورت زعفران و استفاده از کودهای دامی عاری از باقیمانده آفتکش ها در مدیریت این موضوع و کاهش ریسک اهمیت زیادی دارد.
)